Eerst een kort filmpje van 15 minuten met uitleg waarom Facebook – en dus ook Instagram en WhatsApp – een bedreiging vormen voor onze democratie: Ted Talk van Carole Cadwalladr – de rol van Facebook en de bedreiging voor de democratie.
Manipulatie en polarisatie
Sociale technologie die bedoeld is om mensen te verbinden wordt gebruikt om te polariseren en mensen tegen elkaar op te zetten. Tijdens de Brexit en de verkiezing van Trump is dit gebeurt, net zoals in een tiental andere landen (genocide in Myanmar).
In the Netflix documentaire The Great Hack wordt hier dieper op ingegaan.
Tijdens de Amerikaanse verkiezingen van 2016 is per dag 1 miljoen dollar aan Facebook advertenties besteedt met als thema ‘Crooked Hillary’. Zo was het genoeg om 70.000 Amerikanen te manipuleren met fake news berichten om het wankele evenwicht te doen overslaan in het voordeel van Trump. En raadt eens wie er uit het campagneteam van 2016 nu weer meehelpen met de Amerikaanse verkiezingen van 2020?
De rol van sociale media
Ook de film The Social Dilemma, recent verschenen op Netflix, gaat in op de rol die sociale media in ons dagelijks leven spelen en welke verslavende methoden worden toegepast om gebruikers zo lang mogelijk gebruik te laten maken van hun platform.
Brittany Kaiser is één van de kopstukken uit het Facebook / Cambridge Analytica schandaal. Zij is tot inkeer is gekomen en werkt nu in een non-profit: Ownyourdata.
De grote dataroof
Overigens heeft VPRO Tegenlicht drie documentaires gemaakt over dit onderwerp, zoals De Grote Dataroof.
Geen vrolijke boodschap, maar wat ons betreft wel een signaal om rond te kijken naar alternatieven, zoals Signal.
Eigendom van data
Daarmee kom je op een fundamentele oplossing voor het beschreven probleem:
Data moet geen eigendom zijn van een techbedrijf of van de overheid; data moet JOUW eigendom zijn. En JIJ moet via je eigen datakluis kunnen bepalen met welke organisatie je welke informatie deelt.
Een utopie? In Estland werkt het al zo: een digitale identiteit op X-road, met o.a. het digitale patiëntendossier is er geen enkel probleem. Simpelweg omdat mensen hun eigen data beheren en vertrouwen hebben in het systeem.
Het Estlandse model
In Nederland zijn we hier ook naar op weg met NLX, een infrastructuur die gebaseerd is op het Estlandse model. Met de NL van Nederland en de X van het Estlandse X-road.
IRMA
IRMA, dat staat voor I Reveal My Attributes, moet ook de basis gaan vormen voor een persoonlijke datakluis. IRMA is een werkend systeem van de stichting Privacy by Design. De gemeente Nijmegen en enkele andere overheidsinstellingen ondersteunen IRMA.
Wat kan je nu al doen?
In de tussentijd kan je het gebruik van software of platformen van techbedrijven die jouw data roven, zoveel mogelijk beperken door gebruik te maken van bestaande veiligere alternatieven. Je kan hiervoor onze checklist gebruiken.